Ποιος παντρεύτηκε το Γιόσιπ Μπροζ Τίτο;

Ο Γιόσιπ Μπροζ (κυριλλικό αλφάβητο: Јосип Броз, λατινικό αλφάβητο: Josip Broz, 7 Μαΐου 1892 - 4 Μαΐου 1980), κοινώς γνωστός με το κομματικό του ψευδώνυμο ως Τίτο, ήταν Κροάτης κομμουνιστής επαναστάτης και πολιτικός ηγέτης της Σ.Ο.Δ. της Γιουγκοσλαβίας, που υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις από το 1943 μέχρι τον θάνατό του το 1980. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ο ηγέτης των Παρτιζάνων, συχνά θεωρούμενων ως το πιο αποτελεσματικό αντιστασιακό κίνημα στην κατεχόμενη Ευρώπη. Ενώ η προεδρία του έχει επικριθεί ως αυταρχική και έχουν διατυπωθεί επικρίσεις για καταπίεση των πολιτικών του αντιπάλων, ορισμένοι ιστορικοί τον θεωρούν «καλόπιστο δικτάτορα». Ήταν δημοφιλές δημόσιο πρόσωπο τόσο στη Γιουγκοσλαβία όσο και στο εξωτερικό.. Θεωρούμενος ως ενοποιητικό σύμβολο, οι εσωτερικές του πολιτικές διατήρησαν την ειρηνική συνύπαρξη των εθνών της Γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας. Απέκτησε περαιτέρω σημασία διεθνώς ως αρχηγός του Κινήματος των Αδεσμεύτων, μαζί με τον Τζαβαχαρλάλ Νεχρού της Ινδίας, τον Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ της Αιγύπτου, τον Σουκάρνο της Ινδονησίας και τον Κβάμε Νκρούμαχ της Γκάνας.

Ο Μπροζ γεννήθηκε από Κροάτη πατέρα και Σλοβένα μητέρα στο χωριό Κούμροβετς της Αυστροουγγαρίας (σήμερα Κροατία). Αφού στρατολογήθηκε διακρίθηκε, γινόμενος ο νεαρότερος επιλοχίας του Αυστρουγγρικού Στρατού εκείνης της εποχής. Αφού τραυματίστηκε σοβαρά και συνελήφθη από τους Ρώσους κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εστάλη σε στρατόπεδο εργασίας στα Ουράλια Όρη. Συμμετείχε σε μερικά γεγονότα της Ρωσικής Επανάστασης το 1917 και τον Εμφύλιο Πόλεμο που ακολούθησε. Μετά την επιστροφή του στην πατρίδα ο Μπροζ βρέθηκε στο νεοσύστατο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, όπου εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας (KPJ).

Ήταν Γενικός Γραμματέας (αργότερα Πρόεδρος του Προεδρείου) της Ένωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας (1939-1980) και ηγήθηκε του Γιουγκοσλαβικού αντάρτικου κινήματος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, των Παρτιζάνων (1941-1945). Μετά τον πόλεμο ήταν πρωθυπουργός (1944-1963), Πρόεδρος (αργότερα Ισόβιος Πρόεδρος) (1953-1980) της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (SFRY). Από το 1943 έως τον θάνατό του το 1980, κατείχε τον βαθμό του Στρατάρχη της Γιουγκοσλαβίας, υπηρετώντας ως ανώτατος διοικητής του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού (JNA). Με πολύ καλή φήμη στο εξωτερικό και στα δύο μπλοκ του Ψυχρού Πολέμου, έλαβε περίπου 98 ξένα παράσημα, όπως της Λεγεώνα της Τιμής.

Ο Τίτο ήταν ο αρχιτέκτονας της δεύτερης Γιουγκοσλαβίας, μιας σοσιαλιστικής ομοσπονδίας, που διήρκεσε από τον Νοέμβριο του 1942 έως τον Απρίλιο του 1992. Παρά το γεγονός ότι ήταν ένας από τους ιδρυτές της Κομινφόρμ, έγινε το πρώτο μέλος της που αψήφησε τη σοβιετική ηγεμονία το 1948 και ο μόνος επί του Ιωσήφ Στάλιν που κατάφερε να την εγκαταλείψει και να ξεκινήσει το δικό του σοσιαλιστικό πρόγραμμα με στοιχεία σοσιαλισμού της αγοράς. Οι οικονομολόγοι της πρώην Γιουγκοσλαβίας, συμπεριλαμβανομένων του Γιάροσλαβ Βάνεκ, γεννημένου στην Τσεχία και του Μπράνκο Χόρβατ, γεννημένου στην, προήλθαν από ένα μοντέλο σοσιαλισμού της αγοράς που ονομάστηκε Ιλλυρικό, όπου οι επιχειρήσεις ανήκαν κοινωνικά στους υπαλλήλους τους και ήταν δομημένες με εργατική αυτοδιαχείριση και συναγωνίζονταν μεταξύ τους σε ανοικτές και ελεύθερες αγορές.

Γιοβάνκα Μπουντισάβλιεβιτς Μπροζ (σερβικά: Јованка Будисављевић Броз, προφορά: jǒʋaːŋka budisǎːʋʎeʋid͡ʑ brôːz, 7 Δεκεμβρίου 1924 - 20 Οκτωβρίου 2013) ήταν η Πρώτη Κυρία της Γιουγκοσλαβίας, από το 1953 έως και το 1980, καθότι ήταν η σύζυγος του ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Η Γιοβάνκα ήταν Αντισυνταγματάρχης του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού. Το 1952 παντρεύτηκε τον Τίτο και ήταν μαζί έως και τον θάνατό του. Μετά τον θάνατο του του συζύγου της, όλη η περιουσία της δεσμεύτηκε κι εκείνη μετακόμισε σε μία κρατική βίλα, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, ζούσε εκεί υπό εικονικό περιορισμό κατ'οίκον.

Γεννήθηκε ως Γιοβάνκα Μπουντισάβλιεβιτς από σερβική οικογένεια στο Πετσάνε, στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Ο πατέρας της ήταν ο Μίτσο και η μητέρα της η Μιλίκα. Όταν ήταν 15 ετών, ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και η οικογένειά της αναγκάστηκε να διαφύγει στο Ουστάσι, μέρος του τότε Ανεξάρτητου Κράτους της Κροατίας, το οποίο όμως ήταν υποχείριο του Ναζιστικού καθεστώτος. Το σπίτι, όπου διέμενε, κάηκε από τους ντόπιους κι εκείνη στην ηλικία των 17, εντάχθηκε στους Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους. Μετά τον θάνατο της αγαπημένης του Τίτο, Νταβοριάνκα Παούνοβιτς, η Γιοβάνκα, έγινε γραμματέας του, κι έγινε μέρος πολλών μυστικών ασφαλείας, γνωρίζοντας έτσι και τον μέλλοντα σύζυγό της.

Ωστόσο, η ακριβής ημερομηνία γάμου της είναι συζητήσιμη, καθότι έγινε με μυστικότητα. Σίγουρα έγινε μεταξύ το 1951 και το 1952. Άγνωστο, επίσης, είναι και το μέρος του μυστηρίου. Πηγές λένε ότι μπορεί να έγινε στο Λοκ ή και στην Τσουκαρίτσα. Πολλοί πιστεύουν ότι η Γιοβάνκα έπεσε θύμα πολιτικών φιλοδοξιών, προσπαθώντας να ελέγξουν τον γερασμένο πια ηγέτη, Τίτο. Παρόλα αυτά, το 1975, ο Τίτο έφυγε από το σπίτι, ενώ μεταξύ το 1977 και το 1980, δηλαδή τον θάνατό του, δεν ξανασυναντήθηκαν. Στις 23 Αυγούστου του 2013, η Γιοβάνκα εισήλθε στο νοσοκομείο και πέθανε λίγους μήνες αργότερα από καρδιακό επεισόδιο. Λίγο καιρό μετά τον θάνατό της, κυκλοφόρησαν και τα απομνημονεύματα της " Η ζωή μου, Η αλήθεια μου". Κατά τη διάρκεια της ζωή της τιμήθηκε από το Εθνικό Τάγμα Τιμής της Γαλλίας με τον Μεγαλόσταυρο, ενώ τιμητικό μετάλλιο πήρε και από την Αυτοκρατορία του Ιράν, το 1971, η οποία γιόρταζε 2,500 χρόνια από την ίδρυση της Περσικής Αυτοκρατορίας.